- Value engineering is een ontwerpmethode voor oplossingen die niet teveel kosten maar wel goed presteren.
Value Engineering hanteert een systematische en multidisciplinaire benadering om met behulp van functieanalyse- en creatieve technieken de waarde van een product of proces te verbeteren. Waarde is daarbij gedefinieerd als de verhouding tussen de behoefte en (schaarse) gebruikte middelen.
Value Engineering studies zijn meestal kortdurende intensieve studies (“pressure cookers”). De studies worden altijd met relevante stakeholders en het projectteam uitgevoerd. Functie-analyse (wat moet het doen) en creatieve fasen (op welke andere manier kan het dat doen) maken er altijd deel van uit, net zoals een kostenanalyse. Er is tijd nodig voor de voorbereiding en om agenda’s vrij te maken. Soms willen stakeholders vooraf geïnformeerd worden over wat er staat te gebeuren en hoe met de resultaten wordt omgegaan. Soms maakt het uitwerkingstraject van nieuwe ideeën nog onderdeel uit van de VE-studie.
De meeste succesvolle Europese value engineering studies worden uitgevoerd volgens de Europese standaarden voor value management (EN 12973).
De behoefte kan in functionele termen worden omschreven (bijv: leveren elektrische energie). De middelen worden meestal uitgedrukt in geld, maar kunnen ook eenheden betreffen van bijvoorbeeld tijd en energie. Waarde wordt vaak uitgedrukt met de metaforische formule:
INHOUDSOPGAVE
Waarde= (Functie*Prestatie) / Middelen
Waarde kan verhoogd worden door de bovenstaande verhouding te verbeteren. Dit kan door:
- Functies toe te voegen
- Prestaties te verhogen
- Kosten te verlagen.
Waarde kan pas beoordeeld worden als het ontwerp vorm heeft gekregen (pas dan is er inzicht in prestaties van de meeste functies, en in de kosten). Dan kan beoordeeld worden of eventueel de functie, prestatie en kosten gewijzigd moeten worden. Het samenspel van functie, prestatie, vorm en kosten is essentieel voor het creëren van waarde, en vormt daarmee de kern van Value Engineering.
Waarde is subjectief. Iets dat bijvoorbeeld als mooi wordt ervaren door een gebruiker, kan slecht te onderhouden zijn voor een beheerder. Vanuit elk perspectief van belanghebbenden en vakdisciplines heeft waarde een andere invulling. Om die reden wordt een Value Engineering studie met een multidisciplinair team uitgevoerd.
Value Engineering is bekend onder de namen van waarde-optimalisatie, value management, value analysis, Wertanalyse.. Vaak bedoelen ze ongeveer hetzelfde, maar zijn de abstractieniveaus van de toepassingen verschillend. Ze hebben altijd de bovenstaande definitie van ‘Waarde’ gemeen en zijn afgeleid van de filosofie van value engineering zoals Lawrence D Miles die in 1947 definieerde en begon toe te passen. In de jaren erna hebben velen de methodiek gebruikt, aangepast, ingebed in andere methoden en processen, vergeten en weer opgepakt. In de 21e eeuw is er weer veel aandacht voor, wellicht omdat via Internet eenvoudiger dan ooit wereldwijd gezocht kan worden naar de ‘best value for money’. Sneller innoveren en het feitelijk bieden van een high performance worden door value engineering mogelijk gemaakt.
Stappenplan
Value Engineering wordt toegepast door het systematisch doorlopen van het onderstaande stappenplan. Van Functieanalysefase tot en met de presenatiefase wordt in teamverband doorlopen. Door systematisch werken wordt zoveel mogelijk voorkomen dat aspecten worden overgeslagen, waardoor de betrouwbaarheid van het resultaat beter kan worden gewaarborgd. Hieronder volgt een korte beschrijving per stap:
- Voorbereidingsfase
Hierin worden de voorbereidingen getroffen, zoals het opstellen van kostenmodellen, het verzamelen van informatie etc. - Informatiefase
Hierin wordt kennis uitgewisseld over het project. Het doel is om iedereen op een gelijk kennisniveau te brengen. Tevens worden hierin de uitgangspunten van de Value Engineering studie vastgelegd. - Functieanalysefase
In deze fase worden de functies bepaald en geclassificeerd, worden kosten aan functies toegewezen en wordt de waarde bepaald van het baseline ontwerp (mits aanwezig). - Creatieve fase
Hierin worden op basis van de geïdentificeerde (dure, onderbelichte of slecht presterende) functies alternatieven gegenereerd. Het doel is om veel alternatieve ideeën te genereren. Kritiek is uitgesloten en randvoorwaarden zijn niet van toepassing. - Evaluatiefase
In deze fase wordt de grote hoeveelheid ideeën teruggebracht naar een aan kansrijke ideeën. - Ontwikkelfase
Tijdens deze fase worden de kansrijke ideeën iets verder uitgewerkt om een oordeel te kunnen geven over de waarde, maar ook over de haalbaarheid. - Presentatiefase
Resultaten van ontwikkelfase worden teruggekoppeld aan besluitvormers en de waarde van de ideeën wordt bepaald. - Rapportage & implementatiefase
Na afloop van de Value Engineering studie wordt er een rapportage opgesteld over alle uitkomsten van de VE studie. Tevens is het van belang om de opdrachtgever van de VE studie te helpen met de implementatie van de ideeën.
Multidisciplinair team
In een team bestaande uit projectbetrokkenen en externen met verschillende disciplines wordt het bovengenoemde stappenplan doorlopen. Hiermee kan directe communicatie plaatsvinden tussen de disciplines over consequenties van afwegingen die gedurende een sessie gemaakt worden. Het grote voordeel hiervan is dat er gekomen kan worden tot integrale oplossingen die op basis van consensus zijn verkregen. Een ander voordeel is de snelle afstemming tussen disciplines en belangen.
Functieanalyse en ideegeneratie
Functionele beschrijvingen bevorderen het bewustwordingsproces van het project en nemen de fysieke hoedanigheid van een object weg, waardoor er een maximale ontwerpvrijheid ontstaat en er tot nieuwe inzichten kan worden gekomen. Vervolgens worden aan de hand van geselecteerde functies met behulp van creatieve technieken, zoals brainstorming, nieuwe ideeën gegenereerd.
Geschiedenis
Value Engineering komt oorspronkelijk uit de Verenigde Staten en is ontstaan als gevolg van materiaal- en grondstoftekorten die tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstonden. Lawrence D. Miles, toen werkzaam bij General Electric Company, ontwikkelde hierop een benadering waarbij de nadruk werd gelegd op het vervullen van de benodigde functies. De alternatieve materialen die vervolgens werden toegepast, bleken meestal niet alleen het product te verbeteren, maar ook tot goedkopere producten te leiden. In eerste instantie werd dit ontwikkeld in een systematische functionele benadering bestemd voor bestaande producten, Value Analysis genaamd. In 1954 werd de methodiek opgenomen door de U.S. Navy voor toepassing tijdens de ontwerpfase. Om aan te geven dat deze methodiek zich richt op het ontwerpproces werd hiervoor de benaming Value Engineering gehanteerd. Value Engineering werd pas vanaf het begin van de jaren zestig toegepast in de bouwsector.
Value Management
Value Engineering is onderdeel van en groter geheel: Value Management. Value Management wordt door de EN 12973 ‘Value Management’ omschreven als een strategische managementbenadering om een organisatie optimaal te laten presteren. Value Engineering is een van de belangrijkste instrumenten binnen dat framework en kan meestal in combinatie met andere instrumenten worden ingezet.
Value Engineering heeft tot doel ‘de waarde’ van iets te analyseren en waar mogelijk te optimaliseren. Waarde is het kernbegrip binnen Value Engineering.
VE heeft afhankelijk van het ontwerpstadium de volgende toepassingen:
Formuleren van de vraagstelling
Functieanalyse dwingt projectleden tot de kern te komen van de behoefte en hoofd- en bijzaken van elkaar te scheiden. Het samenspel van de behoefte, de context en eisen/wensen van stakeholders hebben een grote invloed op de kosten en functionaliteit. Door geld te koppelen aan functies in plaats van aan objecten kan er gereflecteerd worden of eisen/wensen wel zoveel geld waard zijn en hoe eventueel een functie goedkoper of slimmer kan worden ingevuld.
Integreren en afstemmen van omgeving, techniekvelden en stakeholderbelangen en draagt bij aan Relatiemanagement.
Daarnaast wordt het ontwerpproces een stuk efficiënter door alle belanghebbenden en techniekvelden in een workshop te betrekken.
Het expliciet doorlichten van een project ten behoeve van besluitvorming.
Dit wordt bereikt door het ontwerp te relateren aan de vraagstelling en de effectiviteit van de oplossing inzichtelijk te maken, door te analyseren of de belangrijkste alternatieven zijn beschouwd en door het maken van een expliciete afweging en onderbouwing in keuze van alternatief op basis van waarde (functionaliteit/kosten verhouding)
Het optimaliseren van projecten.
Middels functieanalyse wordt afstand genomen van de fysieke hoedanigheid en wordt er een oplossingruimte gecreëerd die kan leiden tot nieuwe, maar ook innovatieve ideeën. Ondanks het feit dat de focus van Value Engineering niet op kostenbesparingen ligt, blijkt uit ervaring dat gemiddeld ongeveer 10% aan kostenbesparingen reëel is.
Timing
Naarmate VE later wordt toegepast, zal de benodigde investering om veranderingen te implementeren toenemen en de mogelijkheid om de waarde van het systeem te verbeteren afnemen. Dit heeft voornamelijk te maken met het steeds verder afbakenen van de scope en de daarbij horende afname van mogelijke alternatieve oplossingsrichtingen.
In de volgende video legt Timme Hendriksen uit wat Value Engineering is.
http://www.youtube.com/watch?v=20TVwvanOi0
Onze favoriete video van Rijkswaterstaat legt kort en krachtig uit wat value engineering doet.
AUTODESK heeft ook aardige videos gemaakt over ontwerpen in de serie ‘whole system design’. Hier de aflevering “Introduction to Life Cycle Thinking”.
Achtergrondinformatie
Onze favoriete literatuur:
- Handbook Value Analysis program Caltrans, VS
http://www.dot.ca.gov/hq/oppd/value/guides.htm - Value Engineering/ Value Analysis, T.J. Snodgrass, University of Wisconsin, VS
http://wendt.library.wisc.edu/miles/milesvestudies.html - Value Management of Contruction Projects. John Kelly, Steven Male and Drummond Graham, 2004 (en latere updates)
Trainingen:
Value FM is gecertificeerd om trainingen te verzorgen op alle wereldwijd erkende niveaus VM1/VM2/VM3, VMF1/VMF2. Coaching van junior value engineers ‘on the job’. https://value.fm/training-courses/
Organisaties die zich met Value Engineering bezig houden:
- DACE Special Interest Group Value Management (Nederlands Value Management platform):
http://www.dace.nl - Society of American Value Engineers (SAVE):
http://www.value-eng.org/ - Internationaal/ Engels Value Management Society IVM
http://www.ivm.org.uk/ - Op het expertisecentrum voor aanbesteden Pianoo staat een toelichting op hoe value engineering kan worden toegepast in allerlei aanbestedingsprocedures. https://www.pianoo.nl/nl/inkoopproces/fase-1-voorbereiden-inkoopopdracht/keuze-gunningscriterum-opstellen-subgunningscriteria/prestatieprikkels/value